رونق اشتغال و صادرات با عطر گل محمدی
- رونق اشتغال و صادرات با عطر گل محمدی
کشت گل محمدی یکی از این قابلیت‌هاست که به گفته کارشناسان کشاورزی می‌تواند برای رونق اشتغالزایی و به‌ویژه صادرات محصولات متنوع در استان مورد توجه بیشتری قرار گیرد. این گیاه دارویی به دلیل قابلیت رشد با آبیاری کم و سازگاری با شرایط آب و هوایی بسیاری از مناطق البرز می‌تواند به عنوان یک محصول مورد استفاده قرار گیرد، اما پرورش آن از قدیم تاکنون فقط در طالقان و آسارا و به صورت محدود انجام شده است، در حالی که به دلیل بی‌نیازی آن به آب زیاد برای پرورش، می‌تواند در دیگر مناطق استان هم با آبیاری قطره‌ای انجام شود.
- یک تجربه موفق
یک تولیدکننده گل محمدی در ساوجبلاغ می‌گوید: از سال 94 کشت گل محمدی را در یک هکتار زمینی که از جهاد کشاورزی اجاره کرده با 2 هزار بوته شروع کرده‌ام. «مهدی شریعتی» که و به علت آسیب شدید ریه زندگی در محیط شهر برایش سخت و با مشکلات سلامتی همراه بود، می‌گوید: به تجویز پزشک به کار کشاورزی روی آوردم و کشت گل محمدی را که برای تنفس و سلامتی‌ام مفید بوده انتخاب کردم. وی می‌گوید: برای یک هکتار زمین که از جهاد اجاره و مسطح کردم، برق گرفتیم. با مجوز از آب منطقه‌ای یک حلقه چاه آب حفر کردیم و پس از آزمایش‌های لازم مشخص شد شرایط آب و خاک برای کشت مناسب است.
وی با بیان این‌که سال 96 در اولین دوره محصول 975 کیلو برداشت داشته است می‌افزاید: طبق قانون طبیعت هر سال باید برداشت گل اضافه شود، اما وجود بارندگی و سرما در 2 سال گذشته باعث شد تا برداشت ما چندان تغییری نداشته باشد. شریعتی با اشاره به این‌که زمان برداشت گل محمدی از اردیبهشت تا خرداد است، می‌گوید: در این مدت 17 نفر را برای برداشت گل به کار می‌گیریم و دادن حقوق به این افراد در این مدت کوتاه حس خوبی دارد. کاش می‌توانستم برای این افراد در کل سال اشتغالزایی داشته باشم.
وی با بیان این‌که هر سال گل‌های محمدی تولیدی را دانشگاه پزشکی تهران برای بخش دندانپزشکی، جهاد کشاورزی برای بخش پژوهشگاه و بخشی را هم اهالی شهرستان و استان خریداری می‌کنند، می‌افزاید: به دلیل شرایط آب و هوایی و همچنین استفاده از کود حیوانی و رسیدگی‌های لازم کیفیتگل محمدی که تولید می‌شود بسیار مرغوب است و می‌توانیم استفاده‌های دیگری مانند گلاب‌گیری داشته باشیم، اما به دلیل هزینه بالای دستگاه گلاب‌گیری این کار برایمان مقدور نیست و تاکنون فقط به فروش خود گل پرداخته‌ایم. وی با اشاره به این‌که برای کشت از آبیاری قطره‌ای استفاده می‌کند، می‌گوید: گل محمدی به علت قابلیت آبیاری کم و سازگاری با شرایط آب و هوایی استان، قابلیت توسعه را دارد و در صورت حمایت می‌توان تولید این گیاه و محصولات آن را افزایش داد.
- ظرفیت‌های ساوجبلاغ
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی البرز می‌گوید: این گیاه دارویی از قدیم در زمین‌های کشاورزی مناطقی از طالقان و بخش آسارا به صورت سنتی کشت می‌شده است. «محمد تاج‌الدینی» با بیان این‌که اکنون در 70/5 هکتار از اراضی استان گل محمدی پرورش داده می‌شود می‌افزاید: در شهرستان‌های کرج، ساوجبلاغ، نظرآباد و اشتهارد هم گل محمدی تولید می‌شود، اما ساوجبلاغ از نظر آب و هوا و خاک بیشترین ظرفیت را برای کشت این محصول دارد.
وی می‌گوید: گل محمدی به عنوان یک گیاه کم‌آب‌بر خصوصا در اقلیم‌های شمالی استان عملکرد خوبی دارد و ظرفیت افزایش در تولید این محصول وجود دارد. معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی البرز با بیان این‌که حدود 70 نفر به طور دائم و 200 نفر به طور فصلی و در مجموع 270 نفر در این حوزه در استان اشتغال دارند، می‌افزاید: اکنون به استان‌های دیگر هم صادرات داریم، اما با توسعه کشت این محصول در البرز می‌توان در بحث اشتغالزایی و همچنین افزایش صادرات قدم‌های خوبی برداشت.
تاج‌الدینی می‌گوید: قصد داریم با جذب سرمایه‌گذار در این حوزه، توسعه صنایع فراوری، حمایت از طریق دادن تسهیلات بانکی، آموزش، برندسازی و بازاریابی برای توسعه و بهره‌وری ظرفیت کشت گل محمدی در استان اقدام کنیم. وی با بیان این‌که سال گذشته 120 میلیون ریال یارانه نهال برای کشت گل محمدی در اراضی شیبدار استان پرداخت شد، می‌افزاید: امسال نیز برای کشت گل محمدی تسهیلات پرداخت می‌شود و در صورت درخواست و تقاضا برای کشت این محصول حمایت‌های لازم را از متقاضی خواهیم داشت. تاج‌الدینی در پاسخ به این‌که آیا کیفیت گل‌های تولیدشده استان با کیفیت گل‌های کاشان و... برابری دارد یا خیر، می‌گوید: تاکنون مقایسه‌ای نشده است، اما می‌تواند برابری کند. وی با بیان این‌که این گیاه قابلیت توسعه در اراضی شیبدار و در مناطق دیم مستعد در استان مخصوصا طالقان شمالی و بخش آسارا را دارد، می‌گوید: برای توسعه آن یارانه نهال و تسهیلات پرداخت می‌شود.
- ظرفیت اقتصادی و صادراتی استان
یک کارشناس کشاورزی می‌گوید: گل محمدی از گیاهان نادری است که مصارف عمده‌ای دارد، اما مصرف گلاب بیشتر در ایران و کشورهای همجوار آن رواج دارد و اسانس این محصول به طور گسترده در کشورهای اروپایی، آمریکا و کانادا مصرف می‌شود. «مرتضی نادری» می‌افزاید: این گیاه دارویی که در قمصر و نیاسر کاشان، میمند در استان فارس و حتی بخشی از کرمان کشت و تولید می‌شود و فرصت اقتصادی خوبی به شمار می‌رود، در البرز نیز با وجود مشکلات جدی در حوزه آب می‌تواند به عنوان یک ظرفیت اقتصادی و صادرات مورد استفاده و توجه بیشتری قرار گیرد. نادری اظهار می‌کند: پرورش این محصول و همچنین معرفی و حمایت از آن در البرز تاکنون در حد مطلوب نبوده است، اما می‌تواند با تمرکز روی آن مانند دیگر محصولات کشاورزی استان توسعه و رشد و جایگاه خوبی در کشور داشته باشد.
- رکورد شکنی تولید گل محمدی در ساوجبلاغ
معاون فنی مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان ساوجبلاغ می‌گوید: آب و هوای شهرستان ساوجبلاغ ظرفیت بالایی برای توسعه و افزایش سطح کشت باغ‌های گل محمدی و گیاهان دارویی دیگر را دارد. به گزارش همشهری «داود بدرزاده» می‌افزاید: در ساوجبلاغ حدود 50 هکتار باغ به پرورش گل محمدی اختصاص دارد که با رعایت الگوی کشت و کاهش مصرف آب در کنار شرایط مناسب آب و هوایی در این شهرستان شرایط خوب و بالقوه‌ای را برای تولید این گیاه ایجاد کرده است. بدرزاده روش‌های مکانیزه و آبیاری تحت فشار و همچنین وجود خاک مناسب برای تولید گل محمدی در ساوجبلاغ را دلیل بالاتر بودن تولید این شهرستان از میانگین کشوری عنوان می‌کند و می‌افزاید: پیش‌بینی می‌شود با باغ‌های جدید و اضافه‌شده به سطح زیر کشت این محصول تولید این محصول در ساوجبلاغ به رکورد بالای 5 تن برسد.
معاون فنی مدیریت جهاد کشاورزی ساوجبلاغ با بیان این‌که برداشت خام و عرضه بدون فراوری گل محمدی ارزش افزوده چندانی ایجاد نمی‌کند، می‌گوید: از طرفی با توجه به فرجه کوتاه زمان برداشت محصول (حدود 3 تا 4 هفته) محدودیت کارگر و همچنین محدودیت در نگهداری و عرضه تولیدات به صورت تازه به بازار، در کنار بزرگ‌ترین مزرعه گل محمدی استان مجوز ساخت واحد تولید اسانس و گلاب‌گیری نیز صادر شده است.
بدرزاده اظهار می‌کند: به این منظور یک دیگ بویلر، یک دستگاه تقطیر و گلاب‌گیری و روغن‌گیری و سردخانه نگهداری ساخته و فعال شده است و برای توسعه در این بخش، پیگیر مجوزهای لازم برای ساخت و تامین دستگاه‌های مورد نیاز در واحدهای دیگر هستیم. وی با اشاره به فراوری‌های گل محمدی (تولید گلاب، اسانس و روغن) می‌گوید: با توجه به قیمت‌های جهانی به‌ویژه روغن و اسانس، فعالیت این بخش در آینده ارزآوری فوق‌العاده‌ای برای کشور خواهد داشت. بدرزاده اظهار می‌کند: از هر 5 تن گل محمدی تازه، حدود یک لیتر روغن به دست می‌آید که در بازارهای جهانی قیمت خیلی مناسبی دارد. وی برنامه‌ریزی برای توسعه باغ‌های گل محمدی و فراوری‌های آن در ساوجبلاغ را از برنامه‌های جهاد شهرستان معرفی می‌کند و می‌گوید: تلاش داریم در این حوزه با دادن تسهیلات مورد نیاز و حمایت‌های لازم در تولید، اشتغالزایی، اقتصاد و صادرات اقدامات گسترده‌ای انجام دهیم.
